Logo OZZPT poprawione
Motto:
Twój problem - Naszym problemem
Pamietaj! Razem możemy więcej

Ochrona dla związkowców niebędących pracownikami inna niż dla osób na etacie


szczególna ochrona stosunku pracy

Działacz niemający takiego statusu w razie zwolnienia nie zostanie przywrócony do pracy, przysługuje mu jednak odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia z ostatnich sześciu miesięcy zatrudnienia.

Paula Koczara
Paula Kaczora, radca prawny, prawnik w kancelarii Raczkowski Paruch

Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy jest jednym z podstawowych praw przysługującym działaczom związkowym mającym na celu zagwarantowanie im niezakłóconego prowadzenia działalności związkowej. Uprawnienie to istnieje od 1991 r., czyli od wejścia w życie ustawy o związkach zawodowych (z 23 maja 1991 r.; Dz.U. z 2019 r. poz. 263; dalej: ustawa o ZZ). Konstrukcja ta ma jednak wiele wad i stanowi w praktyce immunitet dla działaczy związkowych. Niestety, w tym zakresie od lat nic się nie zmieniło. Co więcej, nowelizacja ustawy o ZZ, która od 1 stycznia 2019 r. poszerzyła katalog osób mogących zrzeszać się w związkach zawodowych, jednocześnie rozszerzyła zakres podmiotowy tej ochrony. Obecnie więc szczególna ochrona przed zwolnieniem obejmuje także działaczy związkowych niebędących pracownikami. Jej naruszenie w ich przypadku nie będzie jednak skutkowało przywróceniem do pracy, a jedynie odszkodowaniem.

W przypadku działaczy związkowych niebędących pracownikami obostrzenia w zakresie rozwiązania stosunku prawnego (albo jednostronnej zmiany warunków pracy lub wynagrodzenia) są identyczne jak w przypadku pracowników. Oznacza to, że przesłanką nabycia ochrony jest członkostwo w zarządzie zakładowej organizacji związkowej bądź upoważnienie osoby niebędącej członkiem zarządu organizacji związkowej do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy oraz – w każdym z tych dwóch przypadków – wskazanie takiej osoby uchwałą zarządu jako chronionej.

Istota szczególnej ochrony wyraża się natomiast w konieczności uzyskania zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej na dokonanie wypowiedzenia, rozwiązanie stosunku prawnego czy też jednostronną zmianę warunków pracy lub wynagradzania na niekorzyść osoby wykonującej pracę zarobkową. Brak zgody nie jest wymagany wyłącznie w przypadku ogłoszenia upadłości albo likwidacji pracodawcy.

Oprócz wprowadzenia mechanizmu ochronnego dla związkowców niebędących pracownikami, nowelizacja ustawy o ZZ przyniosła także niewielkie, ale istotne zmiany w zakresie szczególnej ochrony pracowników działaczy związkowych. Wiążą się one z określeniem terminów na przekazanie stanowiska co do rozwiązania stosunku pracy z chronionym związkowcem.

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. ustawa o ZZ nie przewidywała terminu, w którym organizacja związkowa miała przedstawić swoje wiążące stanowisko dotyczące rozwiązania umowy o pracę z chronionym związkowcem. Przyjmowano, że było ono związane terminami wynikającymi z kodeksu pracy, tj. terminem pięciodniowym w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia oraz trzydniowym w przypadku rozwiązania takiej umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Największym problemem prawnym był jednak skutek prawny uchybienia organizacji związkowej z przekazaniem stanowiska w trybie art. 32 ustawy o ZZ. Uznawano bowiem, że brak stanowiska związku zawodowego nie może być traktowany jako milcząca zgoda na rozwiązanie umowy o pracę z chronionym związkowcem. Tym samym organizacje związkowe swoją biernością mogły skutecznie zablokować pracodawcę przed rozwiązaniem takiej umowy, a w razie podjęcia przez niego działań w postaci złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu albo o rozwiązaniu umowy o pracę z chronionym związkowcem były one kwalifikowane jako dokonane z naruszeniem prawa. W obecnym stanie prawnym problem ten został wyeliminowany poprzez jednoznaczne określenie skutku prawnego nieprzedstawienia stanowiska przez organizację związkową.

Autor: Paula Kaczora

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna

Udostępnij ten post

Polecamy ten portal

poradnik związkowca

Polecamy hosting

Archiwum

ikona

Nasze Motto:

Twój problem, Naszym problemem!
Dołącz do Nas, razem możemy więcej!
OZZPT Twoim Związkiem!

Polecamy ten portal

Szukasz sprawdzonego hostingu

Jak załażyć związek zawodowy