Logo OZZPT poprawione
Motto:
Twój problem - Naszym problemem
Pamietaj! Razem możemy więcej

Poznaj swoje prawa – wypadek w pracy


Poznaj swoje prawa - wypadek w pracy

Skutki wypadków przy pracy (jak również w drodze z i do pracy, o czym zostanie wspomniane w dalszej części artykułu) stanowią dla pracownika oraz jego rodziny ogromną niedogodność. Często skutki takiego wypadku ciągną się latami a ich zniwelowanie wymaga nie tylko dużego nakładu czasu i pomocy rodziny, ale także zainwestowania sporych kwot w leczenie. W niniejszym artykule chciałabym pokrótce odpowiedzieć na pytanie, czy pracownikowi należy się odszkodowanie, jeśli miał wypadek przy pracy (w miejscu pracy), co w sytuacji, gdy wypadek zdarzył się w drodze do pracy oraz z pracy, a także podczas wykonywania obowiązków służbowych poza siedzibą firmy.

 

Na wstępie warto zaznaczyć, iż w prawie polskim wyróżniamy kilka rodzajów roszczeń, których możemy dochodzić w związku z tego rodzaju wypadkiem. Pierwszym rodzajem jest jednorazowe odszkodowanie od ZUS, na którym jednak w niniejszym artykule skupiać się nie będziemy. Pokrótce tylko wspomnę, iż jest to roszczenie, którego może dochodzić osoba (pracownik), która doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (np. straci rękę lub w wyniku urazu kręgosłupa zmuszona będzie poruszać się na wózku inwalidzkim) w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (choroba spowodowana wykonywaną pracą, np. pylica płuc), a także uprawniony członek rodziny osoby zmarłej spełniający określone warunki, tj.:

  • małżonek;
  • dzieci: własne, drugiego małżonka, przysposobione,
  • przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej;

Wysokość świadczenia zależy od stopnia niesprawności organizmu i wynosi 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (na pierwszy kwartał 2018 roku wynagrodzenie to wynosi 4.700,00 zł brutto w sektorze przedsiębiorstw) za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Procenty te ustalane są przez lekarza orzecznika po dokonaniu badań i przejrzeniu dokumentacji medycznej poszkodowanego. Warto tutaj podkreślić, iż od decyzji istnieje możliwość odwołania, a postępowanie odwoławcze jest wolne od opłat.

Poznaj swoje prawa - wypadek w pracyDrugim rodzajem są roszczenia, których bezpośrednio możemy dochodzić od naszego pracodawcy. W sytuacji, gdy pracownik ulegnie wypadkowi wykonując swoje obowiązki w zakładzie pracy, oprócz jednorazowego odszkodowania z ZUS ma on prawo dochodzić również, tj. dodatkowo, odszkodowania i zadośćuczynienia od pracodawcy, z uwagi na fakt, iż firma nie zapewniła mu bezpiecznych warunków wykonywania pracy. Warto tutaj podkreślić, iż niektórych z powyższych świadczeń dochodzić mogą również członkowie rodziny poszkodowanego pracownika.

Zasady odpowiedzialności pracodawcy odnajdziemy w przepisach kodeksu cywilnego. Zgodnie z tymi przepisami, poszkodowany pracownik lub jego rodzina może żądać od pracodawcy następującej rekompensaty:

  • jednorazowego odszkodowania za uszczerbek majątkowy, tzw. szkoda (art. 444 § 1 k.c.);
  • zadośćuczynienia pieniężnego za uszczerbek niemajątkowy, tzw. krzywda (art. 445 § 1 k.c.);
  • renty (art. 444 § 2 k.c.);
  • sumy potrzebnej na koszty przygotowania do innego zawodu – jeżeli poszkodowany stał się inwalidą;
  • koszty pogrzebu – w przypadku śmierci poszkodowanego;
  • „renty alimentacyjnej” – w przypadku śmierci poszkodowanego (art. 446 § 2 k.c.).

Jednorazowe odszkodowanie za uszczerbek majątkowy

Na żądanie poszkodowanego (pracownika, który uległ wypadkowi) zobowiązany do naprawienia szkody (czyli pracodawca) powinien zwrócić nam koszty, które ponieśliśmy w związku z leczeniem (uszczerbek majątkowy). Do kosztów tych możemy zaliczyć wydatki na leczenie, recepty, opiekę, dojazdy na rehabilitację. Co ciekawe, zgodnie a art. 2371§ 2 kodeksu pracy pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy, przysługuje od pracodawcy odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów osobistego użytku (np. telefon, zegarek, ubranie) oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, z wyjątkiem utraty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych. Odszkodowanie pieniężnie jest de facto zwrotem kwoty pieniężnej, którą musieliśmy wydać w związku z tym, że ulegliśmy wypadkowi. Odszkodowanie zatem nie może być wyższe lub niższe od szkody poniesionej przez poszkodowanego (zob. uchwała SN z dnia 19.03.1998 r., III CZP 72/97). Od wspomnianej zasady oczywiście istnieją jednak pewne wyjątki i niekiedy odszkodowanie może być niższe lub wyższe niż ścisłe matematyczne wyliczenie.

Zadośćuczynienie
Z zupełnie inną sytuacją mamy do czynienia w przypadku zadośćuczynienia, które stanowi rekompensatę finansową za nasze cierpienia, tj. np. za ból fizyczny, uszkodzenia ciała, które wpływają na naszą samoocenę, rozstrój zdrowia, starty moralne, lęki powstałe po wypadku. Obecnie w polskim prawie nie istnieją ścisłe widełki wysokości zadośćuczynienia i każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie, mając na uwadze wszystkie okoliczności w konkretnym przypadku. Musi więc uwzględniać zarówno tę krzywdę, której poszkodowany już doznał, czyli tę – którą odczuwa obecnie oraz tę, którą będzie znosił do końca życia (np. ból związany z przebytym urazem, czy niechęć do oglądania siebie spowodowana bliznami). Zadośćuczynienie powinno mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej. Poszkodowany musi czuć, że jego krzywda została chociaż w niewielkim stopniu naprawiona.

Renta wyrównawcza
W przypadku zaś, gdy poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Jest to tak zwana renta wyrównawcza. Renta wyrównawcza jest świadczeniem przyznawanym na podstawie porównania przypuszczalnej sytuacji zarobkowej poszkodowanego jaka by istniała, gdyby wypadek się nie zdarzył (ile poszkodowany by zarabiał, gdyby nie wypadek), a rzeczywiście otrzymywanymi po wypadku świadczeniami (ile poszkodowany otrzymuje wynagrodzenia po wypadku).

Suma potrzebna na koszty przygotowania do innego zawodu
W praktyce chodzi tutaj np. o czesne oraz różne inne opłaty związane z podjęciem nauki, mającej na celu zdobycie nowego wykształcenia, a także o kursy, szkolenia, zakup podręczników i innych pomocy naukowych niezbędnych do przygotowania się i zdobycia umiejętności pozwalających na wykonywanie nowego zawodu, uwzględniającego powypadkowy stan zdrowia poszkodowanego.

Koszty pogrzebu
Pracodawca obowiązany jest pokryć wszystkie poniesione przez Państwa koszty pogrzebu, zgodnie ze stawkami rynkowymi, które będą w pełni uzasadnione (np. poprzez przedstawienie faktury za usługi) i odpowiadające zwyczajowym kosztom ponoszonym w związku z pogrzebem w obrządku zgodnym z wiarą poszkodowanego.

Renta alimentacyjna
Renta alimentacyjna służy naprawieniu szkody poniesionej przez to, że pozostali bliscy utracili osobę zobowiązaną do alimentacji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2004roku, sygn. akt II CK 360/02). Celem renty alimentacyjnej jest zatem rekompensata szkód (w Państwa sytuacji majątkowej) powstałych na skutek śmierci bliskiej osoby będącej jedynym żywicielem rodziny. Renta ta należy się osobom, względem których na zmarłym ciążył ustawowy obowiązek alimentacyjny (tzw. renta obligatoryjna), a także osobom, którym zmarły stale i dobrowolnie dostarczał środków utrzymania (tzw. renta fakultatywna). Zgodnie z definicją zawartą w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Oznacza to, iż jeżeli w wyniku wypadku przy pracy stracili Państwo małżonka, który był jedynym żywicielem rodziny (jako jedyny podejmował pracę), mogą Państwo dochodzić od jego pracodawcy środków na utrzymanie. Warto również wskazać, iż renty tej można dochodzić w przypadku straty przez małoletnie dziecko jednego z rodziców nawet w sytuacji, gdy w momencie wypadku przy pracy rodzic, który uległ wypadkowi przy pracy, alimentów nie płacił. Jak wskazał Sąd Najwyższy prawo do renty nie jest zależne od tego, czy zmarły faktycznie dostarczał środki utrzymania na rzecz osoby uprawnionej, zależy jedynie od tego, czy w chwili śmierci spełnione były przesłanki aktualizujące obowiązek alimentacyjny wobec tej osoby (Orzeczenie Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 1990 roku, sygn. akt I CR 422/90, OSN 1991, nr 10-11, poz.124).

Powyższych świadczeń mogą Państwo dochodzić nie tylko w sytuacji, gdy wypadek zdarzył się w siedzibie pracodawcy. Takie same uprawnienia mają Państwo, gdy wypadek zdarzył się w drodze z oraz w drodze do pracy, a także w czasie odbywania podróży służbowej, w trakcie szkolenia oraz przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające w zakładzie pracy organizacje związkowe.

Warto również zaznaczyć, iż wszystkich opisanych świadczeń można dochodzić łącznie, nie muszą więc się decydować Państwo na wybór jednego z nich.

Autor: Adrianna Tańska

Źródło: www.lawyersoffice.pl

 

Polecamy ten portal

poradnik związkowca

Polecamy hosting

Archiwum

ikona

Nasze Motto:

Twój problem, Naszym problemem!
Dołącz do Nas, razem możemy więcej!
OZZPT Twoim Związkiem!

Polecamy ten portal

Szukasz sprawdzonego hostingu

Jak załażyć związek zawodowy