Tarcza antykryzysowa – Podstawowy cel: ochrona miejsc pracy i pracowników

Sytuacja w gospodarce powstała z powodu pandemii spowodowanej przez koronawirusa jest nadzwyczajna, dlatego rząd zaproponował zastosowanie nadzwyczajnych rozwiązań. Mają one pomóc pracodawcom złagodzić skutki zamrożenia działalności, co w wielu branżach oznacza nawet całkowity brak przychodów

Ulgi, dopłaty czy pożyczki mają umożliwić zachowanie płynności i niezwalnianie pracowników, żeby biznes mógł szybko ruszyć po powstrzymaniu rozpowszechniania się patogenu. Przedstawiamy krótki poradnik, jak skorzystać z instrumentów zawartych w tarczy antykryzysowej przygotowany w oparciu o Przewodnik Antykryzysowy dla Przedsiębiorców przygotowany przez specjalistów z Polskiego Funduszu Rozwoju.

Zwolnienie ze składek do ZUS

Mali pracodawcy (płatnicy składek za maksymalnie dziewięciu ubezpieczonych, włącznie z właścicielem) mogą składać wnioski o zwolnienie z opłacania składek odprowadzanych do ZUS za trzy miesiące (marzec, kwiecień i maj). Z tego rozwiązania mogą skorzystać niezależnie od tego, czy ich obroty oraz zamówienia spadły czy nie. Wystarczy, że płatnik był zgłoszony w ZUS przed 1 lutego 2020 r. Zwolnienie dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Solidarnościowy lub Fundusz Emerytur Pomostowych należnych za okres od 1 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r.

Zwolnione ze składek mogą być też osoby prowadzące działalność gospodarczą, które opłacają składki wyłącznie na własne ubezpieczenie (społeczne lub zdrowotne) pod warunkiem, że:

• prowadziły działalność przed 1 lutego 2020 r. oraz
• przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów o PIT uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, nie był wyższy niż 300 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r., czyli 15,6 tys. zł.

Aby skorzystać ze zwolnienia, trzeba złożyć wniosek (RDZ) w ZUS oraz deklaracje rozliczeniowe lub imienne raporty miesięcznych za marzec, kwiecień i maj 2020 r. (chyba że osoba jest zwolniona z tego obowiązku). Oba dokumenty trzeba złożyć do 30 czerwca 2020 r. Można je przesłać drogą elektroniczną – przez PUE ZUS, www.gov.pl, za pośrednictwem poczty lub osobiście w placówce ZUS. W tym ostatnim przypadku wniosek wystarczy wrzucić do skrzynki na dokumenty.

Informację o zwolnieniu ze składek ZUS przekaże w ciągu 30 dni.

Zwolnienie ze składek nie oznacza utraty świadczeń i nie ma też wpływu na wysokość przyszłej emerytury. Składki za ubezpieczonych zapłaci bowiem państwo.

Więcej informacji na www.gov.pl oraz w Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS.

Możliwość rozłożenia składek ZUS na raty

Prowadzący działalność gospodarczą, zwłaszcza ci, którzy nie zostali objęci zwolnieniem, mogą złożyć wniosek o odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty należności z tytułu składek ZUS za okres od stycznia 2020 r. Może o to wystąpić każdy płatnik składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. Nie ma znaczenia, od kiedy prowadzi działalność ani jaka jest wielkość firmy.

Co istotne, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu zniesiona została opłata prolongacyjna za takie wnioski.

Wystarczy złożyć wniosek RDU do ZUS w formie elektronicznej, przez PUE ZUS, www.gov.pl, za pośrednictwem poczty lub osobiście w placówce ZUS, w formie papierowej.

Pożyczka 5 tys. zł z urzędu pracy

Ta forma wsparcia jest przewidziana dla mikroprzedsiebiorców, czyli zatrudniających do dziewięciu osób. Warunkiem jej przyznania jest prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 marca 2020 r. Pożyczka będzie udzielana na podstawie umowy zawartej na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, z karencją w spłacie kapitału wraz z odsetkami przez okres trzech miesięcy od dnia jej udzielenia. Oprocentowanie będzie stałe na poziomie 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski.

Wniosek należy złożyć do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, po ogłoszeniu naboru. Można też poprzez platformę Praca.gov.pl.

We wniosku należy podać stan zatrudnienia w firmie na 29 lutego 2020 r. w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Jeśli przez okres trzech miesięcy od udzielenia pożyczki mikroprzedsiębiorca nie zmniejszy stanu zatrudnienia, ulega ona wraz z odsetkami umorzeniu na jego wniosek. Natomiast w przypadku niespłacenia którejkolwiek z rat zgodnie z harmonogramem spłaty, naliczone będą odsetki ustawowe od dnia wymagalności raty do dnia faktycznej zapłaty.

Skorzystanie z mikropożyczki nie wyklucza przedsiębiorcy z innych możliwości pomocy w ramach tarczy antykryzysowej.

Formularz wniosku i umowy o udzielenie pożyczki jest dostępny na stronie internetowej powiatowego urzędu pracy, Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia (psz.praca.gov.pl) oraz poprzez platformę Praca.gov.pl.

Dopłata do pracownika

Warunkiem uzyskania świadczenia jest:

• spadek obrotów o 15 proc. w ciągu dwóch dowolnych miesięcy przypadających po 1 stycznia 2020 r. w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego lub o 25 proc., jeśli pod uwagę brany jest jeden miesiąc;
• nie zachodzą przesłanki zgłoszenia upadłości;
• niezaleganie do końca trzeciego kwartału 2019 r. z zapłatą podatków i składek na ZUS, ubezpieczenie zdrowotne, FGŚP, Fundusz Pracy lub Solidarnościowy;
• wprowadzenie przestoju ekonomicznego lub obniżenia wymiaru czasu pracy dla zatrudnionych w porozumieniu zawartym między pracodawcą, a związkami zawodowymi, lub gdy ich nie ma z przedstawicielami pracowników.

Ważne jest, by kopię porozumienia w sprawie przestoju lub obniżonego wymiaru czasu pracy wysłać okręgowemu inspektorowi pracy w terminie pięciu dni od jego zawarcia.

Pracownicy objęci:

• przestojem ekonomicznym muszą otrzymać wynagrodzenie obniżone maksymalnie o 50 proc., ale nie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (2600 zł brutto). Ma ono zostać dofinansowane ze środków FGŚP w wysokości 50 proc. minimalnego wynagrodzenia oraz powiększone o składki na ubezpieczenie społeczne należne od pracodawcy od części finansowanego wynagrodzenia;
• skróconym czasem pracy muszą otrzymać wynagrodzenie obniżone proporcjonalnie do czasu pracy – o 20 proc., nie więcej jednak niż do połowy etatu – nie mniej jednak niż minimalne wynagrodzenie. Można je dofinansować ze środków FGŚP do 50 proc., nie więcej jednak niż do kwoty 40 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału.

Dofinansowanie nie należy się, jeśli wynagrodzenie pracownika w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku było wyższe niż 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, czyli 15,6 tys. zł.

Świadczenie przysługuje przez trzy miesiące i jest jednorazowe. Nie zostanie też wypłacone, jeśli przedsiębiorca otrzymał pomoc na tych samych pracowników w zakresie tych samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy.

Wniosek o świadczenie należy złożyć do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w formie papierowej lub elektronicznej za pomocą portalu praca.gov.pl.

Po otrzymaniu świadczenia nie można wypowiedzieć umowy o pracę z pracownikami, w stosunku do których korzysta się ze wsparcia, z przyczyn niedotyczących pracownika. Nie można tego zrobić też w okresie przypadającym bezpośrednio po czasie dofinansowania, nie dłużej jednak niż przez trzy miesiące.

Świadczenie postojowe

Przysługuje jednorazowo za przestój w prowadzonej działalności, w kwocie 2080 zł, czyli 80 proc. minimalnego wynagrodzenia. Chyba, że suma przychodów wynosi mniej niż 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli 1300 zł, wówczas świadczenie wynosi sumę wynagrodzeń za wykonane umowy.

Natomiast osoby prowadzące pozarolniczą działalność, rozliczające się w formie karty podatkowej i korzystające ze zwolnienia z VAT dostaną 1300 zł.

Mogą się o nie ubiegać:

• jednoosobowi przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli działalność przed 1 lutego 2020 r. , nie zawiesili jej, a przychód uzyskany w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku był co najmniej 15 proc. niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu wcześniejszym, ale nie wyższy niż 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (obecnie 15 681 zł);
• jednoosobowi przedsiębiorcy, którzy działalność zawiesili po 31 stycznia 2020 r., a ich przychód nie był wyższy od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia;
• jednoosobowi przedsiębiorcy niepodlegający ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu;
• osoby na umowach cywilnoprawnych zawartych przed 1 lutego 2020 r. z przychodem nie większym niż 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Wniosek papierowy lub drogą elektroniczną należy złożyć do ZUS najpóźniej w ciągu trzech miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony stan epidemii. Wniosek można pobrać i złożyć przez stronę: www.zus.pl.

Dofinansowanie do wynagrodzeń

Warunkiem przyznania wsparcia jest zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług o co najmniej 30 proc. w ciągu dwóch dowolnie wskazanych kolejnych miesięcy 2020 r. w porównaniu do tego samego okresu 2019 r.

Dofinansowanie jest przyznawane na trzy miesiące w wysokości:

• 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, przy 30 proc. spadku obrotów, czyli 1300 zł;
• 70 proc. minimalnego wynagrodzenia, przy 50 proc. spadku obrotów, czyli 1820 zł;
• 90 proc. minimalnego wynagrodzenia, przy 80 proc. spadku obrotów, czyli 2340 zł.

Wsparcie otrzyma firma, która będzie prowadziła działalność przez okres, na który dostała dofinansowanie oraz po zakończeniu dofinansowania przez okres równy temu okresowi.

Wniosek o wsparcie trzeba złożyć do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na miejsce prowadzonej działalności w terminie 14 dni od ogłoszenia naboru.

Należy w nim umieścić oświadczenie o:

• wystąpieniu spadku obrotów,
• braku przesłanek do ogłoszenia upadłości,
• niezaleganiu w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ZUS, FGSP, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.,
• przeznaczeniu dofinansowania na koszty prowadzonej działalności,
• o numerze rachunku bankowego lub numerze rachunku prowadzonego w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, właściwego dla działalności.

Ze wsparcia nie można skorzystać, jeśli te same koszty zostały lub będą sfinansowane z innych środków publicznych.

Rozwiązania dla pracowników

Zasiłek opiekuńczy – ze wsparcia w ramach tarczy antykryzysowej mogą skorzystać również pracownicy.

Chodzi przede wszystkim o dodatkowy 14-dniowy zasiłek opiekuńczy na dzieci do lat 8 w związku z zamknięciem żłobków, przedszkoli, szkół itp. Jak informuje ZUS, obecnie trwają prace nad zmianą ustawy, która wprowadziła dodatkowy zasiłek opiekuńczy w związku z zamknięciem placówek dla dzieci. Nowe rozwiązania mają obowiązywać z mocą wsteczną od 26 marca 2020 r. Rząd zdecydował bowiem o zamknięciu placówek do 10 kwietnia br. Do tego czasu – radzi ZUS – osoba, która chce wystąpić o dodatkowy zasiłek opiekuńczy na okres dłuższy niż 14 dni po 25 marca br. może:

• złożyć oświadczenie do wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem z powodu nieprzewidzianego zamknięcia placówki albo
• wystąpić o zasiłek opiekuńczy na ogólnych zasadach. W tym przypadku zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał w ramach limitu 60 dni w roku kalendarzowym.

Aby dostać zasiłek opiekuńczy na ogólnych zasadach, trzeba złożyć wniosek Z-15A oraz oświadczenie o nieprzewidzianym zamknięciu żłobka, przedszkola lub szkoły. Po wejściu w życie nowelizacji ustawy ZUS potraktuje taki wniosek jako wniosek o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Okres przyznanego zasiłku opiekuńczego, nie będzie uwzględniany do limitu 60 dni, natomiast będzie wliczony do limitu dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

Kwarantanna – osobom przebywającym w kwarantannie przysługuje zasiłek chorobowy. Jest ona traktowana tak samo jak niezdolność do pracy z powodu choroby.

Badania okresowe – dla pracowników ważne jest też zawieszenie obowiązku wykonywania badań okresowych oraz badań lekarskich i psychologicznych kierowców i maszynistów. Chodzi o unikanie sytuacji, w której pracownik byłby narażony na zarażenie koronawirusem.

Zwolnienie zostało wprowadzone na czas zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Po ich odwołaniu pracodawca i pracownik będą musieli niezwłocznie wykonać takie badania. Będzie na to 60 dni od dnia odwołania danego stanu.

Dodajmy, że badania wstępne i kontrolne będą nadal wykonywane. Jeśli nie będzie mógł ich zrobić uprawniony do tego lekarz, będzie mógł go zastąpić inny lekarz, z inną specjalizacją. Takie orzeczenie straci jednak swoją moc po upływie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Eksperci PFR przygotowali dla przedsiębiorców i samorządowców specjalny Przewodnik Antykryzysowy. Pokazuje on, jak w praktyce skorzystać z rozwiązań zawartych w tarczy antykryzysowej, jak wygląda oferta PFR firm oraz jak prowadzić firmę w dobie pandemii. Przewodnik dostępny jest na stronie www.pfr.pl/tarcza lub po kliknięciu tutaj.

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna