Już ponad rok pracuje intensywnie Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy powołana przez polski Rząd. W skład Komisji wchodzi 14 osób, w tym 7 przedstawicieli strony rządowej oraz 7 osób reprezentujących partnerów społecznych. Zadaniem Komisji jest opracowanie projektu ustawy – Kodeks pracy oraz projektu ustawy – Kodeks zbiorowego prawa pracy.
Prace Komisji powoli dobiegają końca. Z tego względu do mediów przenika coraz więcej informacji o proponowanych nowych rozwiązaniach. Komisja ma zakończyć pracę do 15 marca br.
OPZZ ma swojego przedstawiciela w Komisji. Jest to jednak tylko jeden z 14 członków tego gremium co w sytuacji, iż wiele rozstrzygnięć zapada w drodze głosowania, daje nam ograniczony wpływ na proponowane rozstrzygnięcia.
Warto podkreślić, że prezentowane w mediach propozycje zapisów nowego Kodeksu są wynikiem prac podzespołów. Ustalanie ostatecznych zapisów, które znajdą się w projekcie, przez całą Komisję, rozpocznie się po 20 lutym bieżącego roku.
Według wiedzy OPZZ, na obecnym etapie prac w projektach znajdują się rozwiązania które są korzystne dla pracowników i były zgłaszane przez naszą Konfederację, ale są też regulacje niekorzystne, czy wręcz nie do przyjęcia.
Propozycja wydłużenia urlopu wypoczynkowego dla pracowników ze stażem pracy poniżej 10 lat do 26 dni, to część propozycji OPZZ dotyczącej wydłużenia wymiaru urlopów pracowniczych. Podobnie możliwość powołania, na wniosek załogi, pełnomocnika związków zawodowych w zakładach gdzie związki zawodowe nie działają.
Jedną z propozycji budzącą kontrowersje jest wprowadzenie zasady obniżania w układach zbiorowych pracy, standardów wyznaczonych przez Kodeks pracy. Jako OPZZ dopuszczamy taką możliwość, ale przypadki których to dotyczy muszą być szczegółowo przemyślane.
Nasz sprzeciw wywołuje propozycja wprowadzenia kont czasu pracy, dających możliwość niewypłacania pracownikowi wypłaty za godziny nadliczbowe. To pomysł pracodawców, który już był wielokrotnie zgłaszany i krytycznie oceniany przez związki zawodowe. Możliwość zablokowania wypłaty za 168 godzin rocznie, praktycznie bezterminowo, to pomysł nie do przyjęcia. To pracodawca ma decydować, kiedy i w jaki sposób zwróci te pieniądze. Z uzasadnienia wynika, że to ewidentna próba przerzucenia ryzyka gospodarczego na pracownika i dania pracodawcom ogromnego bezpłatnego kredytu na działalność firmy. Przy okazji dyskusji o możliwości wydłużenia okresów rozliczeniowych do 12 miesięcy nasi eksperci wyliczyli, że to kwota prawie 10 miliardów złotych rocznie.
Komisja postawiła sobie za zadanie między innymi uczytelnienie Kodeksu i ograniczenie możliwości „śmieciowego” zatrudnienia. To szczytny cel, ale proponowane w tym zakresie rozwiązania budzą nasze wątpliwości.
Oczekiwaliśmy raczej skuteczniejszych mechanizmów egzekwowania prawa wynikającego z art. 22 Kodeksu pracy dotyczącego warunków, w jakich istnieje konieczność zatrudnienia pracownika na umowę o pracę.
Tymczasem zespół Komisji proponuje kolejnych kilka nowych form zatrudnienia na warunkach gorszych niż umowa o pracę. Szczególnie niebezpieczne jest wyłączenie 11 godzinnej normy wypoczynku dobowego dla pracowników pracujących w systemie zadaniowym.
Może to otworzyć kolejną furtkę do patologii. W naszej opinii jest to próba wprowadzenia do Kodeksu pracy kauzuli opt-out (możliwość pracy powyżej 48 godzin tygodniowo), która dzisiaj jest dobrowolna.
Niepokoi nas brak powiązania prac Komisji z aktualnymi pracami ustawodawczymi w Sejmie. Na przykład w procedowanej w Parlamencie nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, progi dla uzyskania reprezentatywności zakładowej to 8% dla organizacji zakładowych należących do central reprezentatywnych i 15% dla pozostałych. Tymczasem Zespól Komisji proponuje odpowiednio 20% i 30%.
Dyskusyjne i niezgodne z deklaracjami Rządu są propozycje dotyczące pracy w niedzielę i święta, ograniczające prawo pracownika do wolnej niedzieli.
Pełny i ostateczny projekt nowych Kodeksów poznamy po 15 marca br.
OPZZ monitoruje przebieg prac Komisji i przygotowuje się do przedstawienia opinii, jeżeli Rząd zdecyduje się nadać im bieg prawny i skieruje do konsultacji społecznych.
Autor: Andrzej Radzikowski
Źródło: www.opzz.org.pl
