O urlopie na żądanie wiele osób zaczyna myśleć dopiero w nagłej sytuacji. Zamiast martwić tym, kiedy możemy go wykorzystać i ile dni wolnego nam przysługuje, lepiej zawczasu dowiedzieć się, co na ten temat mówią przepisy Kodeksu pracy.
Urlop na żądanie to prawo pracownika. Powinno się z niego korzystać w niespodziewanych sytuacjach, które uniemożliwiają naszą obecność w pracy. Do najczęściej zadawanych pytań związanych z urlopem na żądanie należą te, dotyczące wymiaru urlopu na żądanie oraz tego, kiedy go zgłosić.
Urlop na żądanie – ile dni przysługuje na pełnym etacie, a ile zatrudnionemu na pół etatu?
W ciągu roku mamy prawo do czterech dni urlopu na żądanie. Niezależnie od tego, czy jesteśmy zatrudnieni na pełen etat, czy tylko na pół etatu. Niezależnie również od stażu pracy. Ważne, że jesteśmy zatrudnieni na umowę o pracę – urlop na żądanie nie obowiązuje w przypadku umów o dzieło czy umowy zlecenia.
Jeżeli nie wykorzystamy w danym roku kalendarzowym 4 dni urlopu na żądanie, nie przechodzą one na kolejny rok, tzn. że w kolejnym roku nie będziemy mieli np. 8 dni urlopu na żądanie.
Urlop na żądanie – co mówi Kodeks pracy
W Kodeksie pracy znajdują się następujące zapisy, dotyczące urlopu na żądanie:
Art 1672
Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.
Art 1673
Łączny wymiar urlopu wykorzystanego przez pracownika na zasadach i w trybie określonych w art. 1672 urlop wypoczynkowy na żądanie nie może przekroczyć w roku kalendarzowym 4 dni, niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy.
Kiedy zgłosić urlop na żądanie?
Jedynym obowiązkiem nałożonym na pracownika w związku z urlopem na żądanie jest konieczność zgłoszenia pracodawcy żądania jego udzielenia najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia.
Ważne – musi to nastąpić jeszcze przed rozpoczęciem pracy. Kiedy zatem zgłosić urlop na żądanie? Odnośnie dokładnego terminu zgłoszenia prośby o urlop na żądanie wypowiedział się Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 15 listopada 2006 r., sygn. akt I PK 128/06, uznał, że:
Wniosek o udzielenie urlopu “na żądanie” (art. 1672 K.p.) powinien być zgłoszony najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, jednak do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy przez pracownika według obowiązującego go rozkładu czasu pracy. Regulamin pracy albo przyjęta u pracodawcy praktyka zakładowa (zwyczaj) mogą przewidywać późniejsze zgłoszenie wniosku o udzielenie urlopu “na żądanie”.
Urlop na żądanie – wzór wniosku
Nie ma żadnego oficjalnego wzoru, jaki pracownik musi wypełnić, aby uzyskać urlop na żądanie. Nie obowiązuje też żadna szczególna forma dokonania takiego zgłoszenia – możemy poinformować pracodawcę w dowolny sposób:
- telefonicznie,
- sms-em,
- mailowo.
Czy pracodawca może nam odmówić urlopu na żądanie?
Tak, odmowa urlopu na żądanie przez pracodawcę może nastąpić w określonych przypadkach. Jak tłumaczy to adwokat Łukasz Kędzierski:
Obowiązek pracodawcy do udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny i może on odmówić żądaniu pracownika. Przyczyną takiej odmowy mogą być szczególne okoliczności związane z zagrożeniem dobra lub mienia pracodawcy lub zakładu pracy, które powodują, że ten zasługujący na ochronę wyjątkowy interes pracodawcy wymaga obecności pracownika w pracy. Należy przy tym zauważyć, iż na pracodawcy ciąży bezwzględny obowiązek wyraźnego wyrażenia swojej woli w tym zakresie poprzez odmowę udzielania takiego urlopu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.09.2012, sygn. III PK 17/12).
Czy urlop na żądanie jest płatny?
Tak, urlop na żądanie jest płatny.
Co prawda podejmowane były już próby zmiany tej sytuacji. Proponowane zmiany do Kodeksu pracy w projekcie z marca 2018 r. zakładały m. in, że choć pracownikowi nadal będą przysługiwały cztery dni urlopu na żądanie, to być może będzie on bezpłatny. Jedyną możliwością, by otrzymać za ten czas wynagrodzenie, miałoby być porozumienie z pracodawcą, by uznać ten urlop za wypoczynkowy.
Na razie jednak wszystko pozostało bez zmian – Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że obecnie nie są prowadzone żadne prace dotyczące urlopów wypoczynkowych.
Źródło: Business Insider Polska
