Logo OZZPT poprawione
Motto:
Twój problem - Naszym problemem
Pamietaj! Razem możemy więcej

Dlaczego pracownik przed monitorem nie może skumulować przysługujących mu przerw?


praca przy komputerze

Na jakich zasadach można wypłacać ekwiwalent za odzież roboczą biurowym pracownikom pracującym okresowo na otwartej przestrzeni? Kto decyduje o konieczności wykonania pomiarów szkodliwych czynników dla zdrowia? Dlaczego pracownik wykonujący pracę przed monitorem nie może skumulować przysługujących mu przerw?

 

PROBLEM 1

Zatrudniamy pracowników administracyjno-biurowych, którzy okresowo wykonują czynności kontrolne na otwartej przestrzeni, przez co ich własna odzież może ulec znacznemu zabrudzeniu. Czy zamiast wydawać im odzież roboczą i ochronną możemy z tego tytułu wypłacać ekwiwalent?

Stosownie do postanowień art. 207 par. 2 kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Do tego rodzaju obowiązków należy nieodpłatne dostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej, które zabezpieczają przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy, oraz informowanie pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami. Ponadto zgodnie z art. 2377 par. 1 k.p. pracodawca ma obowiązek dostarczać pracownikom nieodpłatnie odzież i obuwie robocze spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

  • jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
  • ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Stosownie do art. 2378 par. 1 k.p. pracodawca powinien jednak ustalić rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 2376 par. 1 k.p. i art. 2377 par. 1 k.p., a także przewidywane okresy użytkowania takiej odzieży i obuwia roboczego.

Ustalenie konkretnych rodzajów środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne, musi być poprzedzone dokonaniem oceny ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach pracy. Natomiast w myśl art. 2377 par. 2 k.p. pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników – za ich zgodą – własnej odzieży i obuwia roboczego spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy. W takim przypadku odzież i obuwie nie muszą spełniać wymogów określonych w Polskich Normach, muszą jednak bezwzględnie spełniać wymogi bhp – w takim zakresie, w jakim jest to wymagane na określonym stanowisku pracy.

Należy również przypomnieć, że dopuszczalność korzystania przez pracowników z własnej odzieży i obuwia roboczego nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

Tak więc pracodawca zatrudniający pracowników administracyjno-biurowych wykonujących w ramach obowiązków służbowych czynności kontrolne na otwartej przestrzeni, co może skutkować zabrudzeniem ich własnej odzieży, zamiast wydawać odzież roboczą, może im wypłacać z tego tytułu ekwiwalent. Pracodawca nie może natomiast zastępować ekwiwalentem odzieży ochronnej, która powinna być wydana w naturze. Jeżeli więc w wyniku oceny ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy stwierdzono potrzebę zapewnienia takiej odzieży, to pracodawca powinien ją pracownikowi zapewnić.

Podstawa prawna
• art. 207 par. 2, art. 2376 par. 1, art. 2377 par. 1, art. 2378 par. 1, art. 2377 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320)


PROBLEM 2

W ramach reorganizacji naszego zakładu pracy w hali, w której odbywają się procesy spawalnicze, mają też pracować pracownicy wykonujący innego rodzaju pracę. Czy wymagane jest wykonywanie dla tych stanowisk pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia identycznych jak na stanowisku spawacza? Kto o tym decyduje?

Stosownie do art. 227 par. 1 pkt 2 kodeksu pracy (dalej: k.p.) jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy w zakresie ochrony pracowników przed chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z wykonywaną pracą jest przeprowadzanie na swój koszt badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników tych badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom.

Tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, a także przypadki, w których konieczne jest prowadzenie pomiarów ciągłych, sposób rejestrowania i przechowywania wyników badań i pomiarów – określa rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (dalej: r.b.p.), natomiast wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych oraz natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy są podane w rozporządzeniu ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Zgodnie z par. 2 r.b.p. pracodawca wskazuje czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy, dla których wykonuje się badania i pomiary, po przeprowadzeniu rozpoznania źródeł ich emisji oraz warunków wykonywania pracy, a które mają wpływ na poziom stężeń lub natężeń tych czynników lub na poziom narażenia na oddziaływanie tych czynników, ze szczególnym uwzględnieniem np. rodzaju tych czynników oraz ich właściwości.

Przepisy nie precyzują, kto powinien określić, jakie czynniki szkodliwe należy analizować do poszczególnych stanowiskach pracy. W praktyce takiej oceny dokonuje się w trakcie identyfikacji zagrożeń podczas oceny ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach, przy czym najwięcej do powiedzenia w takim przypadku powinien mieć pracownik służby bhp.

Istotne jest, że pracodawca powinien konsultować z pracownikami lub ich przedstawicielami – w trybie przyjętym u danego pracodawcy – wszelkie działania dotyczące:

  • rozpoznania i typowania czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;
  • wykonywania badań, pomiarów i pobierania próbek tych czynników na stanowisku pracy.

Należy więc stwierdzić, że w przypadku, w którym pracownicy zatrudnieni na opisanych w pytaniu stanowiskach pracy są (lub potencjalnie mogą być) narażeni na czynniki szkodliwe związane procesami spawalniczymi, pracodawca powinien przeprowadzić takie pomiary i od ich wyników uzależnić dalsze działania profilaktyczne.

Podstawa prawna

  • art. 227 par. 1 pkt 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320)
  • par. 2 rozporządzenia ministra zdrowia z 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. nr 33, poz. 166)
  • rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. poz. 1286)

 

PROBLEM 3

Przepisy bhp przewidują obowiązek udzielania pracownikowi zatrudnionemu przy komputerze 5-minutowych przerw w pracy. Nasz pracownik zwrócił się z wnioskiem o ich skumulowanie pod koniec dnia pracy i możliwość wcześniejszego wyjścia. Czy musimy ten wniosek uwzględnić?

W myśl art. 207 par. 2 kodeksu pracy (dalej: k.p.) do podstawowych obowiązków pracodawcy należy ochrona zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest zobligowany organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne jej warunki. Powinien też reagować na potrzeby związane z realizacją tego obowiązku oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy.

Organizując stanowisko pracy wyposażone w komputer, pracodawca powinien uwzględnić wymagania określone w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (dalej: r.b.h.p.). Zgodnie z par. 7 tego aktu wykonawczego pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom:

  • łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nieobciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała – przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego, lub
  • co najmniej 5-minutową przerwę wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Przerwy te nie podlegają sumowaniu. Nie jest zatem możliwe wykorzystanie np. 20-minutowej przerwy po przepracowaniu przez pracownika nieprzerwanie czterech godzin przy monitorze ekranowym. Jednak podczas takiej 5-minutowej przerwy pracownik niekoniecznie może swobodnie dysponować swoim czasem (np. udać się na papierosa). Istotą tych przerw jest bowiem zapewnienie pracownikom zatrudnionym przy komputerze możliwości oderwania się zarówno od ekranu monitora, jak i od pozycji siedzącej w celu regeneracji zarówno narządu wzroku, jak i układu mięśniowo-szkieletowego. Tym samym pracodawca może w trakcie powyższej przerwy polecić pracownikowi wykonanie innych prac biurowych (np. kserowanie dokumentów czy ich bindowanie itp.).

Podstawa prawna

  • art. 207 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320)
  • par. 7 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. nr 148, poz. 973)

Autor: Maciej Ambroziewicz

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna

Udostępnij post

Zapisz się do naszego newslettera

Polecamy ten portal

poradnik związkowca

Polecamy hosting

Archiwum

ikona

Nasze Motto:

Twój problem, Naszym problemem!
Dołącz do Nas, razem możemy więcej!
OZZPT Twoim Związkiem!

Polecamy ten portal

Szukasz sprawdzonego hostingu

Jak załażyć związek zawodowy